ΕΛΛΗΝΙΚΑ – Takis S Pappas

October 30, 2022October 30, 2022

Η δημοκρατική φιλελεύθερη Δύση και οι ΗΠΑ

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της Κυριακής, 30 Οκτωβρίου 2022

Υπήρξε μια εποχή, όχι πολύ παλιά, που, έστω στιγμιαία, πιστέψαμε στον ιστορικό θρίαμβο της φιλελεύθερης δημοκρατικής Δύσης απέναντι σε έναν άλλο κόσμο που τον αποτελούσαν μη δημοκρατικές, μη φιλελεύθερες και μη δυτικές κοινωνίες. Λάθος! Πλέον διαπιστώνουμε, όχι δίχως μια γερή δόση φόβου, την αύξηση του αριθμού των χωρών που κυβερνώνται από αυταρχικά καθεστώτα, την αποδυνάμωση των αρχών του φιλελευθερισμού ακόμη και σε χώρες με σημαντική παράδοση σε αυτόν, καθώς και την ολοένα και πιο φανερή τάση ισχυρών μη δυτικών χωρών να συμμαχούν μεταξύ τους με διάφορους τρόπους ενάντια στον δυτικό κόσμο.

September 23, 2022September 25, 2022

Ιταλία, πολιτικό εργαστήριο της Ευρώπης

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της Κυριακής 31 Αυγούστου 2022

Η ιστορία παίζει παράξενα παιχνίδια. Δείτε την Ιταλία. Aκριβώς εκατό χρόνια μετά την περίφημη “πορεία προς τη Ρώμη” του Μουσολίνι, ένα νεότερο κόμμα με ρίζες στον μεταπολεμικό φασισμό, οι λεγόμενοι Αδελφοί Ιταλοί, φαίνεται ότι θα είναι ο νικητής των ιταλικών εκλογών που θα γίνουν στις 25 Σεπτεμβρίου. Στη συνέχεια, είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι Αδελφοί θα σχηματίσουν κυβέρνηση με τα επίσης δεξιά κόμματα των Ματέο Σαλβίνι και Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Βέβαια, η Ιταλία δεν θα γίνει ξάφνου φασιστική. Θα συνεχίσει ωστόσο να παραδέρνει σε συνθήκες πολιτικής αστάθειας, ατενίζοντας το πολιτικό της μέλλον με τεράστια αβεβαιότητα και ελάχιστη αισιοδοξία.

May 29, 2022May 30, 2022

Η δημοκρατία σταμάτησε στα σύνορα της Ευρώπης

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της Κυριακής, 29 Μαΐου 2022

Πόσο ελκυστική είναι σήμερα η ιδέα της δημοκρατίας πέρα από τα σύνορα της Ευρώπης και πόσο εφαρμόσιμη είναι η ίδια η δημοκρατία στις χώρες που γειτονεύουν με αυτήν; Για πολλούς ευρωπαίους, ακόμη και η σκέψη ότι η δημοκρατία θα μπορούσε να μην αποτελεί επιθυμητό αγαθό των κοινωνιών είναι σχεδόν αδιανόητη. Η πραγματικότητα όμως λέει μια διαφορετική ιστορία—την ιστορία μιας Ευρώπης που διαπιστώνει ότι η εξαγωγή στην ίδια τη γειτονιά της του πολυτιμότερου πολιτικού προϊόντος που διαθέτει, δηλαδή της δημοκρατίας, δεν έχει μεγάλη ζήτηση.

April 24, 2022May 20, 2022

Η δεκαετία της Μαρίν Λεπέν στη γαλλική πολιτική

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της Κυριακής, 24 Απριλίου 2022.

Πάνε είκοσι ολόκληρα χρόνια από τότε που ο Ζαν-Μαρί Λεπέν, αρχηγός του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου, συγκλόνισε τη Γαλλία φτάνοντας στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, όπου όμως κέρδισε μόλις το 18% των ψήφων έναντι του γκωλικού Ζάκ Σιράκ. Η Μαρίν Λεπέν διαδέχτηκε τον πατέρα της στην ηγεσία του κόμματος το 2011 και από τότε το οδηγεί σε σταθερά ανοδική πορεία. Στις προεδρικές εκλογές του 2012 κέρδισε 18% των ψήφων στον πρώτο γύρο αλλά ήλθε τρίτη και αποκλείστηκε από τη συνέχεια. Στην επόμενη όμως προεδρική αναμέτρηση το 2017 έφτασε στον δεύτερο γύρο και σχεδόν διπλασίασε τα ποσοστά της, εξασφαλίζοντας 34% έναντι 66% του Μακρόν. Στις φετινές εκλογές, η Λεπέν πέρασε πάλι στον δεύτερο γύρο και, παρότι αναμένεται να ηττηθεί, έχει ενισχύσει την εκλογική της δύναμη ακόμη περισσότερο.

March 27, 2022March 27, 2022

Το μεγάλο ευρωπαϊκό δράμα και οι πρωταγωνιστές του

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της Κυριακής 27 Μαρτίου 2022

Μέχρι πρόσφατα, η Ευρώπη ήταν ένα σύνολο δημοκρατικών εθνών που, στην πλειοψηφία τους, είχαν ασπαστεί τον σύγχρονο φιλελευθερισμό. Αυτά τα έθνη, μάλιστα, έδειχναν αποφασισμένα να μεταλαμπαδεύσουν το πνεύμα της δυτικής φιλελεύθερης δημοκρατίας σε γειτονικές περιοχές, όπως στον αραβικό κόσμο, στην ισλαμική Τουρκία και στην εθνικιστική Ρωσία. Έκτοτε υπήρξαν αρκετές δραματικές εξελίξεις. Το δημοκρατικό πείραμα στις αραβικές χώρες απέτυχε, η Τουρκία μετακινήθηκε προς ένα αυταρχικό μοντέλο διακυβέρνησης, η Ρωσία αποδείχτηκε μια βάναυση δικτατορία. Παράλληλα, η αποχώρηση της Βρετανίας αποδυνάμωσε την Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ η περίοδος Τραμπ έδειξε καθαρά ότι η Αμερική δεν πρέπει να θεωρείται ως μόνιμος σύμμαχος της Ευρώπης, ούτε καν ως σταθερά φιλελεύθερη χώρα. Η Δύση αποσυσπειρώθηκε.

February 27, 2022February 27, 2022

Δεν είναι όλες οι δημοκρατίες το ίδιο καλές

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινής της Κυριακής, 27 Φεβρουαρίου 2022

Η κατάσταση της δημοκρατίας στον κόσμο έγινε χειρότερη πέρυσι, σύμφωνα με τη νέα ετήσια έκθεση του Economist Intelligence Unit. Η έκθεση αξιολογεί 167 χώρες με βάση 60 επιμέρους δείκτες μοιρασμένους σε πέντε μεγάλες θεματικές ενότητες: εκλογική διαδικασία και πλουραλισμός, λειτουργία της κυβέρνησης, πολιτική συμμετοχή, δημοκρατική κουλτούρα και πολιτικές ελευθερίες. Σύμφωνα με την έκθεση, μόνο 64 χώρες στον κόσμο έχουν σήμερα «κάποιου είδους δημοκρατία», σε αυτές δε ζει ποσοστό λιγότερο από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού (45,7%). Από τις 64, μόλις 21 χαρακτηρίζονται ως «πλήρεις» δημοκρατίες και αυτές συγκεντρώνουν το 6,4% του παγκόσμιου πληθυσμού. Αν δε απομονώσουμε τις δέκα καλύτερες δημοκρατίες στον κόσμο σύμφωνα με την παραπάνω έκθεση, διαπιστώνουμε ότι το ποσοστό όσων έχουν την τύχη να ζουν σε μία από αυτές είναι αποκαρδιωτικά μικρό—μόλις το 1,2% του παγκόσμιου πληθυσμού!

January 31, 2022May 20, 2022

Ο νταής της Βουδαπέστης πάει σε εκλογές

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της Κυριακής, 30 Ιανουαρίου 2022.

Σκίτσο από το κόμικ “I, the People” των Takis Pappas & Alecos Papadatos

Το 2022 είναι φορτωμένο με ενδιαφέρουσες εκλογικές αναμετρήσεις σε πολλές χώρες του κόσμου, ανάμεσά τους τη Γαλλία (όπου κρίνεται η δεύτερη προεδρία Μακρόν), τη Βραζιλία (είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο Ζαΐρ Μπολσονάρο θα χάσει την εξουσία), τις Φιλιππίνες (με κύριους πρωταγωνιστές τα παιδιά δύο αυταρχικών ηγετών, το γιό του πρώην δικτάτορα Μάρκος και την κόρη του σημερινού προέδρου Ντουτέρτε), καθώς και τις Ηνωμένες Πολιτείες (όπου στις λεγόμενες «ενδιάμεσες» εκλογές το Δημοκρατικό Κόμμα αναμένεται να υποστεί απώλειες). Καμία από αυτές τις εκλογικές αναμετρήσεις, ωστόσο, δεν θα είναι τόσο σημαντική όσο οι εθνικές εκλογές της Ουγγαρίας στις 3 Απριλίου. Και τούτο διότι κανένα από τα δύο πιθανά αποτελέσματα αυτών των εκλογών δεν πρόκειται να είναι θετικό, ούτε για τη δημοκρατία ούτε για την Ευρώπη.

December 26, 2021January 30, 2022

Γιορτινό!

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της Κυριακής, 25 Δεκεμβρίου 2021.

Η οικογένειά μας είναι μία από τις πολλές με παιδιά που ζουν και σπουδάζουν στο εξωτερικό. Εκτός από το καλοκαίρι, οι χριστουγεννιάτικες γιορτές είναι η μοναδική και καλύτερη ευκαιρία μας για να βρεθούμε και να περάσουμε λίγες μέρες όλοι μαζί. Βέβαια, τα πράγματα δεν είναι όπως παλιότερα. Τότε αφήναμε γλυκά για τον Άγιο Βασίλη που θα έφερνε τα δώρα και τα παιδιά κοιμόντουσαν κάτω από το δέντρο για να τον συναντήσουν. Τώρα τρέχουμε την τελευταία στιγμή για να στολίσουμε το δέντρο και να αγοράσουμε τα δώρα που θέλουμε να ανταλλάξουμε μεταξύ μας, προσπαθούμε να πιάσουμε κάτι από την γιορτινή ατμόσφαιρα της πόλης που κι αυτή πασχίζει στον καιρό της πανδημίας, και, αναπόφευκτα, κουβεντιάζουμε περισσότερο για εμβολιασμούς και ράπιντ τεστ παρά για μελομακάρονα και ταξίδια. Αλλά, όπως πάντα, επίσης μιλάμε πολύ για τις ζωές μας, για το πέρασμα του χρόνου και για τις διαφορετικές εμπειρίες του καθένα μας, για όσα πέρασαν και για εκείνα που είναι να έρθουν.

November 28, 2021November 28, 2021

Ρέκβιεμ για το ΠΑΣΟΚ

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της Κυριακής, 28 Νοεμβρίου 2021

Σκίτσο του Δημήτρη Χαντζόπουλου από το ίδιο φύλλο της Καθημερινής

Από την τελευταία φορά που το ΠΑΣΟΚ κέρδισε εκλογές, το 2009, έχουν περάσει πάνω από δώδεκα χρόνια. Έκτοτε, το κόμμα δοκίμασε πέντε συνεχόμενες ήττες σε εθνικές εκλογές, συνήθως με χαμηλό μονοψήφιο ποσοστό, δύο ήττες σε εκλογές για το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, επίσης με μονοψήφιο ποσοστό, δύο αρχηγούς (πάει για τρίτο), καθώς και τρεις ονομασίες (Ελιά, Δημοκρατική Συμπαράταξη, ΚΙΝΑΛ). Καθώς το ανεμόδαρτο κόμμα βαδίζει προς τις διαδικασίες της επόμενης Κυριακής που θα αναδείξουν τον νέο αρχηγό του, υπάρχουν δύο μεγάλα ερωτήματα που ουδέποτε έχουν τεθεί ανοιχτά: Γιατί κατέρρευσε το ΠΑΣΟΚ κι από τότε παρακμάζει χωρίς σοβαρή ελπίδα ανάκαμψης; Και, μετά από δώδεκα χρόνια σε ρόλους πολιτικού κομπάρσου, πόσο σημαντικό ρόλο θα μπορούσε να παίξει αυτό το κόμμα στο σημερινό πολιτικό σύστημα;

October 31, 2021November 1, 2021

Οι αναπάντεχα ριψοκίνδυνες εκλογές του ΚΙΝΑΛ

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της Κυριακής 31 Οκτωβρίου 2021

Στο προηγούμενο άρθρο μου σ’ αυτήν τη στήλη έγραφα ότι η ιστορική διαίρεση Αριστεράς-Δεξιάς, η οποία καθόρισε τον εγχώριο πολιτικό ανταγωνισμό από την δεκαετία του ΄40 και εφεξής, έχει πλέον χάσει την ισχύ της και σταδιακά αντικαθίσταται από μια νέα διαίρεση ανάμεσα σε φιλελεύθερες και μη φιλελεύθερες πολιτικές δυνάμεις. (Ειρήσθω εν παρόδω ότι η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα όπου συμβαίνει ένας τέτοιος μετασχηματισμός. Η Γαλλία και η Ιταλία, ας πούμε, αποτελούν ακόμη τυπικότερα παράδειγμα.) Εάν λοιπόν ο παραπάνω ισχυρισμός είναι σωστός, υπάρχουν δύο σημεία που αξίζει να προσεχθούν ιδιαίτερα. Το πρώτο είναι ότι κάθε ένα από τα νέα πολιτικά στρατόπεδα εμπεριέχει και δεξιά και αριστερά κόμματα, τα οποία μάλιστα ενίοτε συνεργάζονται μεταξύ τους. Το δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι, καθώς η παλιά και η νέα διαίρεση τέμνονται, οι ψηφοφόροι βρίσκονται αντιμέτωποι με το εξής δίλημμα: Να ψηφίσουν με βάση τις παλαιές ιδεολογικές τους ταυτότητες (οπότε ο εκλογικός αγώνας διεξάγεται επάνω στον άξονα δεξιά-αριστερά) ή με βάση νέες πολιτικές και κοινωνικές ταυτίσεις (στην οποία περίπτωση αναμετρούνται οι μετριοπαθείς φιλελεύθεροι φιλοευρωπαϊστές έναντι μη φιλελεύθερων ευρωσκεπτικιστών); Τέλος, θεωρώντας ότι ο τρόπος με τον οποίο οι ψηφοφόροι πρόκειται να αντιμετωπίσουν το παραπάνω δίλημμα είναι το κλειδί για να ανοίξουμε το μαύρο κουτί των επόμενων εκλογών, έκλεινα το άρθρο μου υποσχόμενος να επανέλθω. Μόνο που δεν φανταζόμουν ότι θα χρειαζόταν να το κάνω τόσο σύντομα! Διότι εντωμεταξύ προέκυψε η υποψηφιότητα του Γιώργου Παπανδρέου για την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ.