Two security officers walk by flags of EU nations prior to an EU summit in Brussels on Tuesday, June 28, 2016. EU heads of state and government meet Tuesday and Wednesday in Brussels for the first time since Britain voted to leave the European Union, throwing British and European politics into disarray. (AP Photo/Virginia Mayo)
Πριν από λίγες ημέρες, στη γραφική Κοΐμπρα της Πορτογαλίας οι υπουργοί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ε.Ε. επιδόθηκαν σε ασκήσεις μελλοντολογίας. Σκοπός τους ήταν να προβλέψουν προς τα που πηγαίνουν τα πράγματα στην Ευρώπη και τον κόσμο. Όπως όμως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, στο τέλος δημιούργησαν έναν ακόμη γραφειοκρατικό μηχανισμό, το Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Προβλέψεων (EU Foresight Network). Προφανώς, η Ευρώπη αλλάζει όπως αλλάζει και ο κόσμος ολόκληρος. Μόνο που οι προβλέψεις για το μέλλον δεν είναι εύκολη υπόθεση, ιδίως για όσους αγνοούν τις δυναμικές διεργασίες που έχουν ξεκινήσει στο παρελθόν και οι οποίες πρόκειται να καθορίσουν τις μελλοντικές εξελίξεις. Να κάποιες από τις κυριότερες διεργασίες που το Δίκτυο θα έπρεπε να έχει υπόψιν.
Why do we need another book about populism? Given the mountain of commentary on the topic since the “populist explosion” of 2016, this is a reasonable question to ask. Takis Pappas agrees and captures the problem well when he argues that our problem with the concept of populism is “ontological.” We do not have a clear view of what it is that we are describing or talking about; thus we need to start from first principles to provide a satisfactory answer to the question.
Thus begins a thoughtful and engaging discussion. Pappas takes up the methodological challenge of trying to find an ontological basis for the concept of populism with great vigor, with erudition and insight gleaned not only from deep familiarization with the key texts on populism but also from a panoptic comparative approach that takes in data in an impressive global sweep.
The universe of political parties is one of immense complexity. To make it comprehensible, one has to divide its countless units into a relatively small number of specific party types and subtypes that are well distinguished from each other. This requires that each type is defined minimally, that is to say, in a way that includes only its core characteristics, or properties. Ideally, at any given moment no two party types should fit under the same definition. And each definition should point to specific, real-life political parties that are out there in the world. Here is, then, my original attempt to produce a typology of the macrocosm of political parties that is useful for political scientists and practitioners of politics alike. Meanwhile, spotting the populists is now being made easy. Cat-dogs no more.
Circa 1990, nearly all major parties in Europe belonged to the liberal type. Fast forward through the decades that followed since to our own day, and this isn’t the case any more. Liberal parties are currently in decline while other party types, such as populist and nativist parties, have emerged strong in several nations across the continent. How did that happen and what are the main consequences of such transformations? This essay and the interactive infographic that accompanies it explain.
The content of this blog has appeared in the form of policy brief published by the European Liberal Forum in May 2021.
stating THE ISSue
For a time, post-war European politics was dominated by the liberal type of party. These broadly liberal parties were who originally envisaged the idea of a united Europe and subsequently carried the torch for the advancement of open society in a progressively integrated Europe under rule of law. Over many decades, Europe’s party systems operated as liberal political cartels in which the major parties competed for power against each other, largely unchallenged by other party types. Fast forward to the present day, and the talk around town is about the decline of the formerly established liberal parties, the proliferation of new populist ones, and, ominously enough, the rise of various other so-called anti-system parties—leading to democratic backsliding and, potentially, the disintegration of the European Union. Which part of this narrative corresponds to empirical reality, and which is just hype and headlines? More to the point: What is the current picture of Europe’s party politics? And what is the outlook for the future at EU level?
Θα γνωρίζετε μάλλον ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υλοποιεί ένα μεγάλων διαστάσεων και εξαιρετικά φιλόδοξο πρόγραμμα με τον τίτλο «Προωθώντας τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής μας». Μόλις δε πριν από λίγες μέρες, ξεκίνησε μια δημόσια πανευρωπαϊκή διάσκεψη με τίτλο «Το μέλλον της Ευρώπης», η οποία πρόκειται να τραβήξει αρκετά. Η Ευρώπη πάντα είχε υπαρξιακές αγωνίες αλλά τώρα, και μόνο από τους παραπάνω τίτλους, φαίνεται ότι αντιμετωπίζει γενική υπαρξιακή κρίση. Στη βάση της βρίσκονται δύο ερωτήματα που δεν έχουν εύκολες απαντήσεις. Σε τι ακριβώς συνίσταται ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής; Ποιοι είναι οι αντίπαλοι και ποιοι οι υποστηρικτές του;
Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της Κυριακής, 28 Μαρτίου 2021. Σχετικά με την Κεντροαριστερά και το μέλλον της στην Ελλάδα, έχω επίσης γράψει πρόσφατα στην ίδια εφημερίδα αυτό και αυτό.
Να δηλώσω εξαρχής ότι θεωρώ τον Κώστα Σημίτη ικανότατο πολιτικό και έναν εξαιρετικά επιτυχημένο πρωθυπουργό. Όχι μόνο κατάφερε να επιβιώσει πολιτικά σε ένα λαϊκιστικό κόμμα, όπως ήταν το ΠΑΣΟΚ της εποχής, αλλά επίσης κατόρθωσε να αποκτήσει και την αρχηγία του παρότι ο ίδιος ήταν κάθε άλλο παρά λαϊκιστής. Κλασικός αστός και σοσιαλδημοκράτης που δούλευε με αυστηρή εργασιακή ηθική και παραδειγματική μεθοδικότητα, ο Σημίτης άσκησε την πρωθυπουργία για οκτώ χρόνια, αφήνοντας πίσω του σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία και την πολιτική, με πιο εμβληματική ασφαλώς την ένταξη της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση το 2001. Βέβαια υπήρξαν και αστοχίες, κάποιες μεγάλες άλλες μικρότερες, αλλά έτσι δεν συμβαίνει πάντα με την διακυβέρνηση κάθε χώρας; Μία αποτυχία του Σημίτη που ήταν σημαντική τότε αλλά και καθοριστική για τη συνέχεια ήταν η αδυναμία να μετατοπίσει το κόμμα του από τον χώρο του αριστερού λαϊκισμού σε εκείνον της μετριοπαθούς μεταρρυθμιστικής κεντροαριστεράς.
This infographic presents an original typology of political parties in contemporary Europe during the last three decades. It differentiates between seven clearly defined types of parties that are exclusive to each other while collectively including all currently significant parties. The seven party types are: Liberal, populist, nativist, nationalist, regionalist, secessionist, and antidemocratic. The infographic is interactive. If downloaded, you may click on the party acronyms and visit their respective official web pages for more information. Enjoy your exploration to Europe’s ever-changing party and party system landscapes; get your concepts and definitions right; learn how to differentiate populist from non-populist parties (in a per genus et differentiam way); puzzle out how governments are formed; and get a hands-on understanding of your own about the dynamics currently developing, as well as the directions European liberal politics is likely to take in the future.
To download the full infographic, interact with it, and even print it in high-quality and professional form, click on the button below.
Δημοσιεύτηκε την Καθημερινή της Κυριακής, 28 Φεβρουαρίου 2021. Επίσης για την Κεντροαριστερά στην Ελλάδα, εδώ.
Στο προηγούμενο άρθρο μου σε αυτήν τη στήλη κατέληγα λέγοντας ότι, όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, η δημιουργία ενός ισχυρού κόμματος της κεντροαριστεράς στην Ελλάδα είναι μάλλον ανέφικτη. Για να δικαιολογήσω αυτήν τη γνώμη, εξηγούσα ότι υπάρχουν τρεις διακριτές πολιτικές κουλτούρες, κάθε μία με το δικό της ακροατήριο. Πρώτα, μια αντιδραστική προς τις μεταρρυθμίσεις κουλτούρα που χαρακτηρίζει έντονα την άκρα Αριστερά (όπως βέβαια και την άκρα Δεξιά, που όμως ασκεί στην κοινωνία συγκριτικά χαμηλότερη γοητεία). Κατόπιν μια, ας την πούμε κεντρώα, κουλτούρα που αντιστοιχεί σε ένα αριθμητικά μεγαλύτερο και πολιτικά μετριοπαθές κοινό που αντιλαμβάνεται την ανάγκη μεταρρυθμίσεων. Και, τέλος, μια τρίτη συντηρητική κουλτούρα που βρίσκεται διάχυτη σε ευρέα κοινωνικά στρώματα με έντονες θρησκευτικές και εθνικιστικές ευαισθησίες. Προφανώς, λοιπόν, για να συσταθεί ένα ισχυρό κεντροαριστερό κόμμα, αυτό θα πρέπει πρώτα να κερδίσει το μεγαλύτερο μέρος των οπαδών της κεντρώας κουλτούρας καθώς επίσης να προσελκύσει ικανό μέρος από μια ακόμη κουλτούρα. Εδώ βρίσκεται η δυσκολία του όλου εγχειρήματος. Διότι η κεντροαριστερά χρειάζεται αφενός μεν να ξεχωρίσει τη θέση της από την άκρα Αριστερά ενώ, αφετέρου, θα πρέπει να έλξει οπαδούς της θρησκευόμενης και εθνικιστικής κουλτούρας που βρίσκονται διάσπαρτοι στον πολιτικό χώρο.
Καθώς οι παλιές μεγάλες ιδεολογίες έχουν μάλλον ξοφλήσει, τα σημερινά κόμματα κερδίζουν ψήφους απευθυνόμενα σε ακροατήρια με σχετικά διαμορφωμένες κοσμοαντιλήψεις. Ως «κοσμοαντίληψη» νοούμε το σύνολο της γενικής κουλτούρας, νοοτροπιών και ιδιαίτερων αξιών που κάθε άνθρωπος χρησιμοποιεί, με διαφορετικό όμως τρόπο, για να αντιληφθεί τον κόσμο, να αντιμετωπίσει τη ζωή και, φυσικά, να αποφασίσει κάθε φορά το κόμμα που θεωρεί καλύτερο για να κυβερνά την χώρα. Αν, λοιπόν, διακρίνουμε τις βασικές κουλτούρες που έχουν διαμορφωθεί στην ελληνική κοινωνία κατά τις τελευταίες δεκαετίες, θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα πώς τα κόμματα κερδίζουν τις εκλογές και πώς τις χάνουν. Επιπλέον, θα έχουμε μια ερμηνεία για την σημερινή ισχύ της κυβερνώσας κεντροδεξιάς με αντίστροφη όψη την αδυναμία της κεντροαριστεράς να συγκροτηθεί σε ισχυρό κομματικό φορέα.
If you are interested in the topic of leadership, have at the moment nothing better to do, or both of the above, why don’t you try to see whether the characteristics of charismatic leadership as explained this infographic fit the cases of political leaders that you have a good knowledge of? When you play this game, remember that there’s only one basic rule to it: To qualify as “charismatic,” the leader(s) you choose must meet all ten of the characteristics mentioned. They disqualify, and thus revert to the category of “ordinary” leader(s), if they miss even one of those characteristics. Playing it should be fun! (And, by the way, if you are a true fan of infographics, you may also enjoy this one.)
